به گزارش اکوایران،‌ در اواخر آبان ماه امسال، فرابورس ایران از آغاز فعالیت سه سکوی جدید تأمین مالی جمعی جدید خبر داد تا با راه‌اندازی این سکوها، تعداد سکوهای فعال تأمین مالی جمعی در کشور به 33 مورد برسد. این سکوها در حقیقت پلی میان سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارهای نوپایی هستند که پتانسیل بالایی برای رشد دارند. 

تأمین مالی جمعی، که در دهه اخیر به یکی از روش‌های نوین جذب سرمایه تبدیل شده، به معنای جمع‌آوری سرمایه از مردم برای پروژه‌ها و اهداف مختلف است. این مدل از گذشته در ایران و جهان برای پروژه‌های مختلف یا اهداف خیریه استفاده می‌شد. در قرن هجدهم میلادی، موتزارت برای برگزاری کنسرت‌هایش از سرمایه‌گذاری مردم بهره برد و موفق شد. همچنین، پروژه ساخت مجسمه آزادی در نیویورک با کمک مالی مردمی در فرانسه و آمریکا انجام شد که نخستین کمپین بین‌المللی تأمین مالی جمعی بود.

سرمایه‌گذاری جمعی (کرادفاندینگ) روشی مؤثر برای تأمین مالی است که از فناوری دیجیتال و اینترنت بهره می‌برد. این روش به کسب‌وکارها، پروژه‌ها و اهداف شخصی امکان جذب کمک مالی از تعداد زیادی سرمایه‌گذار خرد را می‌دهد. علاوه بر تسهیل جریان سرمایه، کرادفاندینگ ارتباط و تعامل میان سرمایه‌گذاران و ایده‌پردازان را تقویت می‌کند. برخلاف روش‌های سنتی که نیاز به حضور نهادهای مالی داشتند، کرادفاندینگ به افراد عادی اجازه می‌دهد تا با سرمایه‌های کوچک در پروژه‌ها سهیم شوند.

این روش، مانند سایر روش‌ها، با مزایا و چالش‌های خاص خود همراه است. مهسا قربانی، عضو هیئت علمی گروه مالی و بانکداری دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با اکوایران درباره مزایای این روش می‌گوید؛ پلتفرم‌ها نقش کلیدی در برقراری ارتباط بین صاحبان طرح‌ها و سرمایه‌گذاران خرد ایفا می‌کنند. این پلتفرم‌ها به افراد و کسب‌وکارها فرصتی می‌دهند تا طرح‌های خود را معرفی کنند و پس از ارزیابی‌های دقیق، طرح‌های تایید شده را به نمایش بگذارند تا سرمایه‌گذاران بتوانند در آن‌ها مشارکت کنند. این سیستم نوین، به جای وابستگی به واسطه‌های سنتی مانند بانک‌ها، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به‌طور مستقیم و مستقل تصمیم بگیرند کدام طرح را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. علاوه بر این، کرادفاندینگ به صاحبان طرح‌ها کمک می‌کند تا ایده‌های خود را اعتبارسنجی کرده و از طریق جمع‌آوری سرمایه، از مشارکت‌کنندگان به عنوان سفیران طرح خود بهره‌مند شوند.

مزایای سرمایه‌گذاری جمعی

تأمین مالی جمعی (کرادفاندینگ) با حذف واسطه‌ها، ارتباط مستقیم بین سرمایه‌گذاران و صاحبان طرح‌ها ایجاد می‌کند و به این ترتیب، فرآیند جذب سرمایه سریع‌تر و مؤثرتر انجام می‌شود. این روش نه‌تنها دسترسی به منابع مالی را آسان‌تر می‌کند، بلکه باعث رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و تقویت کارآفرینی نیز می‌شود.

به گفته این استاد دانشگاه، سرمایه‌گذاران از طریق کرادفاندینگ به فرصت‌های جدیدی دست پیدا می‌کنند که در روش‌های سنتی مانند خرید املاک، طلا یا سهام کمتر دیده می‌شود. دسترسی گسترده به منابع مالی یکی از این مزایا است. پروژه‌هایی که در سیستم‌های سنتی نادیده گرفته می‌شوند، از طریق پلتفرم‌های آنلاین حمایت گسترده‌ای را از جامعه جهانی دریافت می‌کنند.

امکان آزمایش ایده‌ها و دریافت بازخورد مزیت دیگر کرادفاندینگ است. صاحبان طرح‌ها می‌توانند ایده‌های خود را در معرض دید بازار قرار دهند و از بازخوردهای دریافتی برای بهبود طرح خود استفاده کنند. این روش همچنین فرصتی برای معرفی برند یا محصول به میلیون‌ها نفر فراهم می‌کند.

کاهش وابستگی به واسطه‌ها یکی دیگر از مزایای مهم کرادفاندینگ است. برخلاف روش‌های سنتی که نیازمند همکاری با بانک‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ هستند، در کرادفاندینگ تأمین مالی به‌صورت سریع‌تر و با هزینه کمتر انجام می‌شود.

چالش‌های سرمایه‌گذاری جمعی

تأمین مالی جمعی به‌عنوان روشی نوین برای جذب سرمایه با چالش‌های متعددی روبه‌روست. قربانی می‌گوید یکی از مهم‌ترین چالش‌ها نرخ موفقیت پایین پروژه‌هاست، زیرا کمتر از یک‌چهارم آن‌ها به اهداف مالی خود می‌رسند. همچنین رقابت فزاینده میان پروژه‌ها فشار زیادی به تیم‌های اجرایی وارد کرده و پروژه‌های کوچک‌تر را در جذب توجه ناکام می‌گذارد

مدیریت انتظارات سرمایه‌گذاران نیز چالشی جدی است؛ هرگونه تأخیر یا انحراف از وعده‌ها می‌تواند اعتماد آنان را خدشه‌دار کند. علاوه بر این، قوانین و مقررات سخت‌گیرانه در برخی کشورها به‌ویژه برای تیم‌های کوچک محدودکننده هستند و می‌توانند مانع موفقیت کمپین‌های کوچک شوند.

مهم‌ترین چالش، نبود زیرساخت‌های مناسب است. ایجاد پلتفرم‌های کارآمد و سیستم‌های یکپارچه برای تسهیل فرآیند تأمین مالی جمعی ضروری است تا سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها بتوانند به‌طور مؤثر تعامل داشته باشند.

با این حال بسیاری از فعالان بازار سرمایه می‌گویند افزایش تمایل به کرادفادینگ موجب شده تا جذابیت برخی روش‌های دیگر کم شود. آراد پورکار، کارشناس بازار سرمایه، در تحلیل تأمین مالی جمعی (کرادفاندینگ) به نقش محوری نرخ بهره حقیقی پرداخت و توضیح داد که این نرخ با لحاظ تورم، از نرخ بهره اسمی فراتر می‌رود. به گفته او، سکوهای تأمین مالی جمعی پلی مستقیم میان سرمایه‌پذیر و سرمایه‌گذار ایجاد می‌کنند و نرخ‌های پیشنهادی در این طرح‌ها با توجه به نرخ‌های بهره حقیقی و اسمی کاملاً منطقی هستند.

تامین مالی 3600 میلیارد تومانی در سال 1402

سکوی تأمین مالی جمعی «پرش» گزارشی از عملکرد سکوهای تأمین مالی جمعی و طرح‌های اجرایی آنها منتشر کرده است.بر اساس این گزارش که با استناد به اطلاعات شرکت فرابورس ایران و داده‌های موجود در وب‌سایت سکوهای تأمین مالی جمعی تهیه شده، در بازه زمانی مورد بررسی از دی ۱۳۹۹ تا پایان مرداد ۱۴۰۳ را شامل می‌شود.

بر اساس آمار این گزارش 28 سکوی تامین مالی جمعی موفق به اخذ مجوز فعالیت شده‌اند و بیش از ۳۸۵ شرکت در قالب حدود ۶۸۰ طرح منابع مورد نیاز خود را با موفقیت تامین کرده‌اند. حجم این منابع حدود هفت هزار و دویست میلیارد تومان است.

منبع: اکو ایران